Ontslagrecht: duizenden in de kou
Tijdens het Politiek Café van de VVD op Prinsjesdag heb ik met Harry van der Molen van het CDA om een goede fles wijn gewed dat het ontslagrecht in deze kabinetsperiode niet geregeld zou worden. Dat ik hem zo snel zou verdienen, had ik niet verwacht. En ik vind het ook gewoon jammer. Wat mij betreft had de versoepeling van het ontslagrecht snel geregeld moeten worden.
Alhoewel het natuurlijk een illusie is te denken dat een Kabinet met louter conservatieve, behoudende partijen een dergelijke grote hervorming zou willen of kunnen realiseren. Ik vind het heel onnozel dat het vorige Kabinet met CDA, VVD en D66 dit dossier niet simpel geregeld heeft, er was een meerderheid voor. VVD en D66 zijn altijd voor geweest. In het vorige Kabinet hield het CDA het blijkbaar tegen. Daarvan hebben ze nu vast spijt als haren op hun hoofd. Het was een beetje dom!, zullen we maar zeggen.
Het Kabinet heeft afgelopen week besloten dat ze het niet eens worden over de versoepeling van het ontslagrecht. “They agree to disagree”. Dat er simpelweg een koehandel heeft plaats gevonden met de verlenging van de missie in Uruzgan, de salarissen in het onderwijs, etc., daar zal ik het maar niet over hebben. Er komt een commissie die gaat onderzoeken hoe 200.000 mensen aan het werk geholpen kunnen worden. Een echte polderoplossing. Praten, praten en vooruit schuiven. Het vervelende is dat de coalitiepartijen in de 2e kamer het ook niet eens zijn over de opdracht van deze commissie. Mag de commissie van wijze mannen/vrouwen nu wel of niet naar het ontslagrecht kijken als één van de oplossingen? Het lijkt van niet, want de PvdA beroemt zich er zelfs op dat er niet meer over gesproken zal worden. Een echte Haagse discussie. Maar de Nederlandse economie, de werkgevers en de werkzoekenden zitten met de gebakken peren.
En de PvdA, de PvdA wordt gegijzeld door de vakbonden in Nederland en door de linkerkant van de 2e Kamer in de vorm van de SP (en niet alleen op dit dossier). De SP regeert gewoon lekker mee vanaf de zijlijn. Daarom durft de PvdA niet aan de oude rechten te komen.
Ook de lokale PvdA wilde meedoen in de discussie en schreef een brief aan de 2e Kamer. Onder andere PvdA-wethouder Florijn en PvdA-raadslid Benmhammed zeggen in de brief wat we nu moeten doen: “Op weg naar een grondige analyse waarbij problemen worden gekoppeld aan de beste oplossing.” Daar kan natuurlijk niemand tegen zijn. Probleem bij de PvdA is echter dat ze op voorhand al uitsluiten dat de versoepeling van het ontslagrecht misschien wel één van de beste oplossingen is. Hoezo “ de intentie om het debat over ontslagrecht te plaatsen binnen de bredere discussie over een beter werkende arbeidsmarkt”, zoals ze dat noemen. Dat heet gewoon “afserveren”.
Wat me tegenvalt van de PvdA is dat ze in feite vaak kiest voor de gevestigde orde. Dat was zo bij de Melkertbanen. De mensen die al een Melkertbaan hadden, moesten tot in het oneindige beschermd worden en die baan houden, terwijl de nieuwe groep mensen die werkloos waren, en ook graag aan de slag wilde in een Melkertbaan, daar de kans niet voor kregen. Mensen met oude rechten gaan blijkbaar voor bij de PvdA, en de rest krijgt daardoor geen gelijke kansen. Hetzelfde geldt nu voor het ontslagrecht. De PvdA komt op voor de rechten van de mensen die al een baan hebben, niet voor degenen die graag een baan willen krijgen.
De tegenstanders hebben als argument dat de versoepeling van het ontslagrecht slecht zou zijn voor bijvoorbeeld de ouderen en zieken. Ik denk dat ouderen en gehandicapten die op zoek zijn naar een baan bij een versoepeling van het ontslagrecht eerder aangenomen worden, en dus een kans krijgen om zich waar te maken. Die groep laat men nu dus in de kou staan. Lokale instrumenten als de No-Claimpolis, die het werkgevers moeten vergemakkelijken om langdurig werklozen en arbeidsgehandicapten in dienst te nemen, lopen gewoon niet. Het wantrouwen bij werkgevers zit namelijk heel diep.
De Raad voor Werk en Inkomen, toch niet de minste, constateert in haar jaarlijkse onderzoek naar problemen op de arbeidsmarkt dat de positie van ouderen op de arbeidsmarkt zorgwekkend is. De helft van de ondervraagden verwacht dat de werkloosheid onder 50-plussers de komende tijd stijgt, ondanks de gunstige economische situatie. Volgens de ondervraagden is de oorzaak de terughoudendheid van werkgevers in het aannemen van ouderen.
Tsja, hoe zouden we dat nu kunnen oplossen? Door de versoepeling van het ontslagrecht wellicht? Omdat werkgevers dan sneller geneigd zullen zijn mensen uit een groep met meer risico’s aan te nemen?
Tijdens de participatietop medio dit jaar is door Rijk, gemeenten, werknemers en werkgevers spraken de partijen af ernaar streven de komende jaren 200.000 mensen aan het werk te helpen. Werkgevers (VNO-NCW en MKB) hebben dit wel afhankelijk gesteld van het snel regelen van het ontslagrecht. VNO-NCW wilde bijvoorbeeld per 50 werknemers één langdurig werkloze in dienst nemen. Dat gaat er nu dus niet van komen.
De realiteit is gewoon dat van die bewuste 200.000 mensen duizenden niet worden aangenomen als de huidige bescherming blijft bestaan. Werkgevers durven dat niet aan, zo bevestigden MKB Nederland en VNO-NCW ook bij het bekend worden van de polderoplossing van een commissie. Een moedige disucssie over het ontslagrecht had die mensen meer kansen gegeven dan 400.000 scholingstrajecten. De beste hulp bij integratie en participatie is een baan, dat moeten we niet vergeten.
Ik vind het een gemiste kans voor alle langdurig werklozen, alle arbeidsgehandicapten zonder werk en alle ouderen zonder baan.
Aukje de Vries