Leeuwarden geen hoofdstad meer?!
VNO-NCW heeft aangekondigd dat ze 1 Noordelijke provincie wil met Groningen als Hoofdstad. En de naam van de provincie mag dan best Friesland zijn. Dat is toch wel heel royaal. Ook D66-opperhoofd Pechtold wil provincies opheffen (maximaal 4) en gemeenten samenvoegen naar Deens voorbeeld (minimaal 50.000 inwoners). Hij zegt: “De identiteit van Friesland kan prima bestaan zonder dat in Leeuwarden een bestuur zit dat apart over dingen gaat.” Ik ben benieuwd of Pechtold het aandurft om over dit onderwerp een referendum te organiseren in Fryslân.
Het huis van Thorbecke staat sinds 1848. De basis staat wat mij betreft nog steeds. Er zijn alleen in de loop van tijd wel heel veel toeters en bellen bij gekomen. Je moet natuurlijk nadenken over de bestuurlijke organisatie. En over de bestuurlijke drukte in dit land. Maar je moet ook rekening houden met cultuurhistorische aspecten. Daar overheen walsen heeft geen enkele zin. Fryslân is een totaal andere provincie dan bijvoorbeeld Overijssel. Niemand zegt ik ben een Overijsselaar, terwijl iemand uit Friesland er trots op is Fries te zijn.
Als VVD’er ben ik voor minder bestuurlijk drukte. Ook ik wil graag een opschoning tussen Den Haag en Brussel aan de ene kant en het lokale en regionale bestuur aan de andere kant. Maar bestuurlijke drukte kan je allereerst ook anders verminderen!
De gemeenten. Hef allereerst de stadsdelen in steden als Amsterdam op. Dat is een extra laag die niks toevoegt. Zorg dat er minder én grotere gemeenten komen. Een aantal gemeenten kan hun taken nu en in de toekomst niet meer aan. Zorg dat ze voor de toekomst inderdaad de eerste overheid voor de burgers kunnen zijn, in alle opzichten. Dan is een wangedrocht, zoals de gemeenschappelijke regeling, ook niet meer nodig. Een “bestuurslaag” zonder enig democratisch gehalte, die inmiddels heel veel bepaalt in kleinere gemeenten.
Begin verder met het opheffen van de waterschappen, voeg ze samen met de provincies. Dat kan prima, het waterschap zorgt voor waterveiligheid, voor droge voeten en voor een goede waterkwaliteit. Zeker nu de waterschappen ook een politiek bestuur hebben gekregen. En laat de provincie zich beperken tot haar kerntaken: economie, infrastructuur en milieu (en in Fryslân wat mij betreft nog taal en cultuur). That’s it. Geen armoedebeleid, geen onderwijs, geen jeugdbeleid, geen arbeidsmarktbeleid, etc.. Dat is een zaak van de gemeenten.
En als er provincies zijn die willen samenvoegen. Prima. Als het vanwege de problemen nodig is om te komen tot een Randstad-provincie. Prima. Is het trouwens dan niet logisch dat de kop van Noord-Holland niet bij de Randstadprovincie gaat behoren, maar bijvoorbeeld bij Fryslân? Als Groningen en Drenthe samen willen. Ook prima.
Maar als iemand maar enig besef heeft van de cultuurhistorische achtergrond van Fryslân, dan stel je niet voor om die provincie maar simpelweg op te heffen. En zeker niet als zo iemand ook nog pocht over het feit dat voor de herindeling in Oldambt steun van onderop is om het zo te doen. Maar daarnaast ook roept “zonodig door Den Haag op te leggen”. En dat voor iemand die bestuurlijke vernieuwing, inspraak en referenda zo hoog in het vaandel heeft staan.
In heel veel gevallen is Leeuwarden in het Noorden nu al de calimero in het Noorden, als er een provincie Friesland komt met de stad Groningen als hoofdstad, verwordt Leeuwarden tot een dorp. Zonder bestuurlijke zetel heeft Leeuwarden het gevecht al bij voorbaat verloren tegenover veelvraat en “rupsje nooit genoeg” Groningen.
Overigens ben ik wel benieuwd naar het standpunt van D66 Fryslân en D66 Leeuwarden. Helemaal niks van hun gehoord, nadat hun voorman zulke boute uitspraken heeft gedaan. Denken ze dat het over waait? Dat als ze hun mond houden, er niks aan de hand is?
Een provincie Fryslân met als hoofdstad Groningen, en in Leeuwarden geen regionaal bestuur meer? Dat hoop ik in ieder geval niet mee te maken … Om de bestuurlijke drukte verminderen is het ook niet nodig, en zijn er prima andere maatregelen te bedenken.
Aukje de Vries