Vorige week was er een boeiende informatiebijeenkomst voor de raad over afval. In Leeuwarden is op basis van een VVD-motie een onderzoek naar onder meer de afvalstoffenheffing uitgevoerd, en daarin kwam Leeuwarden niet positief uit de bus. De kosten in Leeuwarden voor de afvalinzameling en de afvalverwerking waren hoog in vergelijking met Alkmaar en Venlo. En sinds die tijd is er volop aandacht voor afval.

 

Vooral het verhaal van HVC (het afvalbedrijf uit Alkmaar waar de gemeente Smallingerland naar overstapt) tijdens de informatiebijeenkomst maakte indruk, en niet alleen qua prijs! Ook vanuit milieuoogpunt (bijvoorbeeld bio-diesel en duurzame

energie uit afval, die wordt geleverd aan de gemeenten) en educatie werd een aansprekend verhaal gehouden.

De prijs voor de verwerking van een ton huishoudelijk restafval bij Omrin is € 140,--, in Alkmaar is dat € 87,-- (daarbij komt ook nog eens een dividend-uitkering van € 12,-- per ton). Voor degenen die niet van marktwerking houden, HVC is gewoon een bedrijf waar gemeenten de aandelen in handen hebben, dus een overheidsbedrijf, niks commercieel.

Duidelijk is wel dat met “lief” zijn je er niet (meer) komt in de big business die afval momenteel is. Je moet visie en lef hebben, maar ook het vermogen om tijdig de koers bij te stellen, de juiste keuzes maken op het juiste moment. En een uitermate uitgekiend financieel beleid voeren.

Sommige mensen hebben het idee dat het erom gaat dat Leeuwarden persé uit Omrin zou moeten stappen. Dat is absoluut niet het geval. Het gaat erom dat burgers in Leeuwarden een normale prijs betalen voor de afvalinzameling en afvalverwerking. Als dat binnen Omrin kan, dan is dat prima, maar als dat ergens anders moet, dan vind ik dat we niet bang moeten zijn om die stap te nemen. Wat ik niet zal doen is Omrin op haar blauwe ogen geloven als ze zegt dat we naar een tarief vergelijkbaar met dat in Alkmaar toe gaan. Daarvoor wil ik garanties.

Erg jammer trouwens dat Omrin niet bereid was om haar verhaal te vertellen in de informatiebijeenkomst. Een gemiste kans. Ik kijk dan ook uit naar het werkbezoek dat wij binnenkort gaan brengen aan Omrin, ook al vind ik dat een overheidsbedrijf als Omrin – en dat is Omrin in primaire zin nog steeds - gewoon verantwoording af zou moeten leggen in het openbaar.

Eén van de wondermiddelen van Omrin voor het verlagen van de tarieven zou de realisatie van een REC (= Rest Energie Centrale) in Harlingen moeten zijn. Die zou moeten zorgen voor een verlaging van het tarief van Omrin van € 140,-- per ton huishoudelijk restafval naar € 110,-- (toch altijd nog 3 tot 4 tientjes hoger dan Alkmaar). Op de informatiebijeenkomst werd echter ook duidelijk dat schaalgrootte nodig is voor een uiteindelijk aantrekkelijk tarief, en dat het initiatief van Omrin bij Harlingen wel aan de erg kleine kant is.

Je kan ook gewoon een langjarig contract afsluiten met een andere (al dan niet commerciële) partij voor de afvalverwerking, dan weet je vooraf zeker waar je aan toe bent. Je hebt dan geen bedrijfsrisico’s voor een dergelijke installatie net zomin als risico’s op mogelijke overschrijdingen van de bouwkosten. Een afvalenergiecentrale in Amsterdam werd uiteindelijk maar liefst € 90 miljoen duurder dan gepland. En dit wordt dan gewoon doorberekend in het tarief voor de afvalverwerking van de aandeelhouder-klant, en jawel uiteindelijk aan de burger (via de afvalstoffenheffing).

Waar ik bang voor ben is dat Leeuwarden straks puur uit solidariteit (onder het motto “anders stort Omrin ineen”) koste wat kost samen met de achterblijvende gemeenten in Omrin blijft. Dat er in Harlingen na ellenlange procedures een te kleine vuilverbrander wordt gebouwd, terwijl het vuil goedkoper elders kan worden verwerkt. En dat de burgers van Leeuwarden daarvoor de rekening betalen.

Aukje de Vries – januari 2007