Het dossier Noordelijke Kamer van Koophandel is een soap, en al snel is het grote zwarte pieten begonnen. Het lijkt erop dat de locatiekeuze de Friese en Leeuwarder bestuurders heeft overrompeld. Dat had dat niet gehoeven. Het gonsde namelijk allang in de wandelgangen.

 

Het ging feitelijk al mis toen Eric Jansen, directeur van de Kamer van Koophandel Friesland, aangewezen werd als trekker van het fusieproces. Maak je potentiële tegenstander verantwoordelijk voor het proces. Plichtsgetrouw als we in Fryslân zijn, zullen we geen streken uithalen en loyaal tot op het bot zijn. En ja, hoor, trouwhartig gaat het algemeen bestuur van Kamer van Koophandel Fryslân als eerste akkoord met de vestiging van het nieuwe hoofdkantoor in Groningen, zonder gedoe. Want als Friesland dwars zou liggen, levert dat vertraging op …

Het gemeentebestuur heeft bij deze keuze geen rol gespeeld. Totdat de locatie openbaar werd, heeft men geen idee gehad van de criteria die van invloed waren op de locatiekeuze. Dat mag natuurlijk niet gebeuren. Via je netwerk moet je zorgen dat je weet om welke criteria het gaat. En proberen daarop invloed uit te oefenen. Dat is niet gebeurd. In een onderhandelingsproces moet je zaken zo vroeg mogelijk naar je hand proberen te zetten.

Bij de keuze van de vestigingsfactoren zijn voor Leeuwarden criteria waarop ze kon scoren, niet meegenomen, zoals de nabijheid van de Randstad, de aanwezigheid van een World Trade Center, de efficiency per vestiging, het aantal inschrijvingen. Andere criteria, die voor Groningen positief uitpakken, zoals internationale centrale ligging, aantal inwoners, allure en opvatting stakeholders, worden vanuit het niets bedacht en gepresenteerd en tellen onevenredig zwaar mee in de bepaling van de eindscore. Achteraf weet gedeputeerde Bijman op zijn weblog wel hoe het moet. Dan kan hij best een matrix met criteria opstellen, waaruit Leeuwarden als beste naar voren komt! Het was leuk geweest als die matrix in juni vorig jaar met kracht vanuit beide overheden bij de Friese onderhandelaars onder de aandacht zou zijn gebracht.

Hoe zat het met de inbreng vanuit onze mooie stad? Er werd gewacht totdat er een rapport zou worden toegezonden. Eerder kun je toch niet reageren? Zeg nou zelf. Dat de beslissingen al genomen waren was blijkbaar niet bekend. De voorzitter van de Kamer van Koophandel Friesland zegt wel aangeklopt te hebben bij de bestuurders in Friesland, maar hij stelde ook dat het stil bleef van de kant van Leeuwarden. Zo werken dit soort processen natuurlijk niet. Het Friese personeel was maanden geleden al door de gemeente Assen benaderd om eens kennis te komen maken. Waarom zijn Assen en Groningen nooit door Leeuwarden uitgenodigd?

Nadat bekend was geworden dat het hoofdkantoor van de Kamer van Koophandel naar Groningen zou gaan, vroeg men zich in Friesland af of het allemaal wel objectief was verlopen. Dat is naïef, er zijn maar weinig van dit soort processen die volledig objectief verlopen. Het zou mij niet verbazen als er in het Groningse tussen overheid en KvK afstemming heeft plaatsgevonden over toepassing van die criteria die Groningen de beste papieren op zouden leveren. In Groningen werd de lobby ook gewoon getrokken door KvK-voorzitter aldaar. Een afwachtende houding is dodelijk! We moeten in Fryslân kortom gewiekster en pro actiever opereren. Je boekt de beste resultaten wanneer er officieel nog niets speelt. Alle neuzen moeten dezelfde kant op staan. Dat is een andere situatie dan wanneer hoofdpersonen elkaar achteraf verwijten maken en zeggen dat ze op elkaar hebben gewacht.

Het schrijven van een brief namens de Westergo-zone met een duidelijke voorkeur voor Leeuwarden, maakt dan geen indruk. Dat geldt eens te meer als die brief geschreven wordt nadat de belangrijke keuze al is gemaakt. Daar komt dan bij dat we in Fryslân nooit goed de gelederen kunnen sluiten. Als Leeuwarden in de strijd is voor een Noordelijke instelling, komen altijd Heerenveen en/of Drachten om de hoek. En u raadt het al, dan kan de provincie niet meer kiezen. Het hoeft niet altijd Leeuwarden te zijn, maar kies wel, ga voor één optie. Dat doet Groningen, vaak nog met steun van Drenthe, ook. Als we als Fryslân niet durven te kiezen, zullen we veel sneller verliezen. De provincie zal dan collectief achteruit boeren.

Maar, niet getreurd. Provincie, gemeente en Kamer van Koophandel hebben inmiddels weer een goed gesprek gehad. De Kamer van Koophandel in Friesland gaat er vanuit dat het goed komt met de vestiging in Leeuwarden. Blijkbaar is daarmee de kous af. De overheden slapen lekker verder in Fryslân. Het zal anders gaan, denk ik. De administratieve processen van de Kamer van Koophandel dreigen de komende jaren steeds meer centraal in Nederland plaats te vinden en dan zal er geen noodzaak meer zijn voor 3 kantoren (1 hoofdkantoor en 2 bijkantoren) in Noord-Nederland. Dan zullen vestigingen worden gesloten, er zal met Fries geld een nieuw kantoor in Groningen worden gebouwd, omdat de huidige vestiging daar niet optimaal is, dit in tegenstelling tot de huidige vestiging van de Kamer van Koophandel in Leeuwarden.

Er wordt door de direct betrokkenen nog wel geconstateerd dat de communicatie en Friese lobby niet goed waren verlopen. Direct wordt er echter gewezen met de vinger naar de ondernemers, want de organisatiegraad van de ondernemers is te klein. Naar anderen wijzen is niet verstandig. Kijk naar jezelf, en hoe jezelf geopereerd hebt. En wat je moet verbeteren voor de toekomst. Bij het behoud en binnenhalen van werkgelegenheid moet je vechten als een leeuw. Dat hebben de colleges van B&W en GS niet gedaan!

Veel te afwachtend en goedgelovig en niet het juiste gevoel en netwerk. Als je het niet hebt gehaald, maar wel hebt gevochten en alles hebt gegeven, dan is het beter verteerbaar en hoef je je niet te schamen, of achteraf matrixjes te maken.

Maar laten we ophouden met Zwarte Pieten. Leeuwarden heeft het niet goed gedaan, zeg dat gewoon, leer ervan, leer het spel voor de toekomst spelen. Niets gaat vanzelf! En laat het college van Leeuwarden zich focussen op het geven van body aan het bijkantoor van de Kamer van Koophandel in Leeuwarden en vooral de werkgelegenheid bij andere belangrijke werkgevers in de stad. Want we kunnen het wel, kijk maar naar Rijkswaterstaat-Noord en het Holland Casino!

Aukje de Vries - februari 2007