Focus op oplossen lokale problemen
In augustus 2010 schreef ik een column over de transparantie van de cijfers in het kader van Werk en Inkomen. Een onderdeel van de gemeentelijke begroting waar heel veel geld in om gaat, en dat de komende jaren zeker onder druk zal komen te staan. Toen was nog niet duidelijk wat de gevolgen voor Leeuwarden zijn van de aangekondigde landelijke korting van een half miljard euro (=10%) op de bijstandsgelden. Inmiddels heeft wethouder Florijn duidelijk gemaakt wat de gevolgen voor Leeuwarden zijn.
Het tekort voor Leeuwarden voor het inkomensdeel van de Wet Werk en Bijstand (WWB) Is inmiddels voor 2010 opgelopen tot 5.137.645 euro!. Dat is het verschil tussen inkomsten en uitgaven. De reacties daarop van andere partijen was nogal lauw of zelfs afwezig. Raar want het gaat om miljoenen euro’s die de gemeente niet ergens anders voor kan inzetten.
Voordeel is wel dat de wethouder nu wel goed inzichtelijk maakt wat de tekorten daadwerkelijk zijn in Leeuwarden. Wethouder Florijn maakt zich landelijk behoorlijk druk over het tekort als voorzitter van de VNG-commissie Werk en Inkomen door het Manifest van de Nederlandse gemeenten met de zorg over het bijstandsbudget. Ik zou graag zien dat hij diezelfde slagvaardigheid aan de dag legt op oplossingen te zoeken en aan te bieden voor het tekort in Leeuwarden van ruim 5 miljoen euro.
Het zorgvuldig opgebouwde kaartenhuis om de aantallen uitkeringsgerechtigden in Leeuwarden laag te houden stort enigszins in. In de afgelopen periode zijn de aantallen uitkeringsgerechtigden (deels ) laag gehouden door een grote hoeveelheid tijdelijk gesubsidieerde arbeid. Mensen die uit de bijstand gaan, en niet vanuit het inkomensdeel van de WWB worden betaald, maar vanuit het werkdeel. En dus tijdelijk niet meer verschijnen in de statistieken als uitkeringsgerechtigde. In 2010 lopen in ieder geval zo’n 350 tijdelijke banen af. En door kortingen op het participatiebudget ziet het college zich genoodzaakt om in de begroting 2011 aan te kondigen dat ervoor wordt gekozen om geen blijversbanen meer in te zetten. Dit alles zal de aantallen bijstandsgerechtigden doen toenemen en daarmee ook de tekorten op het inkomensdeel WWB, het zijn draaideurklanten. Het is en blijft zaak wat de VVD betreft om vooral ook in te gaan zetten op duurzame uitstroom uit de bijstand! In de tussentijd kan je wat terug doen voor je uitkering.
Wethouder Florijn probeert nog steeds behendig om een beeld neer te zetten van een goed lopend, succesvol beleid. De marketing is goed. Zo ook recent weer. Het gemeentelijke persbericht kopte stoer: “Leeuwarden zet ruim 400 uitkeringsgerechtigden aan het werk”. Ondanks de recessie gaan in Leeuwarden ruim 400 mensen met een uitkering per 1 september aan het werk, volgens datzelfde persbericht. In de vakantieperiode werden zo’n 500 werkzoekenden uitgenodigd voor voorlichtingsbijeenkomsten. 300 gingen naar de banenmarktAan de slag! waarvan 270 er met een baan naar huis zijn gegaan. In de aanloop naar de manifestatie kregen al 135 werkzoekenden een baan. In totaal beginnen dus ruim 400 werkzoekenden op 1 september bij hun nieuwe werkgever.
Maar als je doorvraagt blijkt het volgende. In totaal zijn er 260 mensen tijdens de manifestatie Aan de slag! uitgestroomd. Hiervan stromen er 12 (!) personen uit naar regulier werk, 4 naar studie en de rest naar betaalde leerwerkplekken. Het laatste onderdeel is de grootste groep. Wat houdt dat in? De personen krijgen een arbeidsovereenkomst met de aanbieders van de dienstverlening, die betaalt dus ook het salaris. De aanbieders vragen voor deze kosten loonkostensubsidie aan bij de gemeente. In feite is er dus ook weer sprake van een soort verloning. Het gaat om contracten van een half jaar, met de mogelijkheid van een half jaar verlenging. Allemaal niks mis mee, en ook goed om te doen om mensen werkervaring op te laten doen. Maar verkoop het niet als dat er 400 mensen aan het werk zijn en de indruk te wekken dat het om een reguliere baan gaat. Deze mensen hadden ook zonder banenmarkt wel aan het werk gezet kunnen worden via een leerwerktraject.
Het is wat mij betreft tijd om op korte termijn te kijken welke effecten en doelen we willen bereiken als het gaat om het onderdeel werk en inkomen. En welk beleid en welke maatregelen we als Leeuwarden daarvoor in de komende tijd willen en moeten inzetten. Wat betreft de VVD moet dat binnen het rijksbudget dat Leeuwarden krijgt gebeuren. Er moet goed gekeken worden naar instrumenten en maatregelen die werken en de beoogde doelen ook echt halen. In 2011 (zo wordt in de programmabegroting 2011 aangekondigd) komt er op aandringen van de VVD ook eindelijk een onderzoek naar de effectiviteit van de re-integratie in Leeuwarden. Dat is hard nodig. Je moet die instrumenten inzetten die werken en ook bereiken wat je wilt. Dus wethouder Florijn misschien wat minder aandacht voor het landelijke en wat meer focus op het oplossen van de lokale problemen in Leeuwarden!
Aukje de Vries