1 regeling voor de onderkant arbeidsmarkt is noodzaak
“Kabinetsplan treft Noorden hard” kopte te Leeuwarder Courant afgelopen zaterdag. Het is duidelijk verkiezingstijd. Het is volgens PvdA-wethouder Florijn één van de grootste wijzigingen in de sociale zekerheid die Nederland tot nu toe heeft gezien: “de impact is gigantisch”. En dat voor een Kabinet dat volgens de PvdA en de rest van de oppositiepartijen niet een hervormingsagenda heeft.
Opvallend is verder dat diezelfde Florijn, in 2003 bij de invoering van de Wet Werk en Bijstand (WWB) als raadslid ook al te hoop liep tegen deze nieuwe wet. De Wet Werk en Bijstand, die is ingevoerd door de huidige minister-president Rutte (toen staatssecretaris sociale zaken), was destijds ook een aanzienlijke hervorming. Toen diende PvdA-raadslid Marco Florijn een motie in de gemeenteraad van Leeuwarden in om de grote zorg uit te spreken over de gevolgen van de Wet Werk en Bijstand richting de Tweede Kamer. Eigenlijk vond hij het maar niks.
Als wethouder prijst Florijn diezelfde WWB veel later als een succesvol instrument om mensen weer aan het werk te helpen, en benut de mogelijkheden die de wet biedt ten volle. Een succesvolle sociale hervorming, die ervoor zorgt dat mensen weer aan het werk komen. De gemeenten gingen pas serieus werk maken van re-integratie na de invoering van de nieuwe WWB.
Het plan zou het Noorden harder treffen dan de rest van het land om er relatief veel Wajongers (jong gehandicapten met een arbeidsongeschiktheidsuitkering) en WSW’ ers wonen. Op zich natuurlijk al opvallend dat verschil tussen het Noorden en de rest van het land. Maar één ding is wel zeker in Leeuwarden is bewust ook gekeken of er mensen vanuit de WWB niet “overgeplaatst” konden worden naar de Wajong. Dat is simpelweg beleid geweest. Niks mis mee, als het volgens de regels is. Maar de instroom in de Wajong liep de afgelopen jaren wel gierend uit de hand. Duizenden jongeren werden voor de rest van hun leven afgeschreven door plaatsing in de Wajong. Dagelijks is de instroom in de Wajong zo’n 2 tot 3 schoolklassen per dag. Terwijl het veel beter zou zijn dat deze mensen werken naar vermogen, in plaats van thuis achter de geraniums zitten.
Ook bij de WSW (Wet Sociale Werkvoorziening) zijn er problemen. De wachtlijsten waren/zijn enorm lang, van enige doorstroming is geen sprake. Bij Caparis zitten bijvoorbeeld teveel mensen op een plek “beschut binnen” terwijl er ook betere en goedkopere mogelijkheden zijn bij “beschut buiten” of “begeleid werken”. Het systeem zit verstopt. Jammer dat dit aspect volstrekt niet aan de orde komt in zo’n verhaal. De nieuw te maken Wet Werken naar Vermogen moet ervoor zorgen dat mensen kunnen werken naar vermogen, in plaats van thuis te zitten.
Wat staat er eigenlijk in het Regeerakkoord over die ene regeling voor de onderkant van de arbeidsmarkt: “Het kabinet wil toe naar één regeling voor de onderkant van de arbeidsmarkt, die de WWB, Wajong en de WSW hervormt. Hierdoor kunnen de gemeenten meer mensen laten participeren, budgetten gerichter en effectiever inzetten en kosten besparen. Voor jongeren die volledig en duurzaam arbeidsongeschikt zijn blijft de Wajong bestaan. Mensen met een indicatie voor een beschutte werkplek houden toegang tot de WSW. Huidige WSW-ers worden niet herkeurd en kunnen gewoon op hun WSW-werkplaats blijven werken. Arbeidsgehandicapten met een beperkte verdiencapaciteit worden zoveel mogelijk via loondispensatie aan de slag geholpen bij reguliere werkgevers. Voor deze groep is een regeling voor begeleid werken beschikbaar, met loonaanvulling tot maximaal het wettelijk minimumloon en persoonlijke voorzieningen (begeleiding, aanpassing werkplek).”
De huidige WSW-ers houden dus gewoon wat ze hebben. Wajongers die volledig en duurzaam arbeidsongeschikt zijn ook. Degenen die nog voor een deel kunnen werken, moeten dat ook gaan doen naar vermogen.
Toch wel jammer dat in de Leeuwarder Courant voor dit alles amper of geen aandacht is en ook niet de verantwoordelijk staatssecretaris Paul de Krom is gevraagd om een reactie en zijn visie. Bij een dergelijk verhaal moet je ook schetsen dat er op dit moment grote problemen zijn, die je moet oplossen en waarvoor je niet weg kan lopen, wat de reden en het doel is van de hervorming. Aan halve verhalen heeft men niks.
Eén regeling voor de onderkant van de arbeidsmarkt is hard nodig. Dat vond ook wethouder Florijn in de afgelopen jaren. Dan kan je het natuurlijk hebben over hoe en wanneer de regeling wordt ingevoerd. Dat is ook de taak van de VNG en de voorzitter van de VNG-beleidscommissie Werk en Inkomen, maar dus niet om politiek te bedrijven of selectief gaan zitten doen. Ik zou zeggen probeer samen met de staatssecretaris te komen tot een goede regeling, in plaats van te dreigen met het opstappen als voorzitter van de VNG-beleidscommissie werk en inkomen.
Aukje de Vries