Vrijheid van meningsuiting
De afgelopen tijd was er nogal wat commotie rondom de vrijheid van meningsuiting. Of beter gezegd rond de uitspraken van VVD-leider Mark Rutte. Niet zozeer het VVD-plan op zich wekte een breed verspreide verbazing, als wel het door anderen (de media) naar voren gebrachte voorbeeld van het ontkennen van de Holocaust. Het voorbeeld was ongelukkig, want de Holocaust is een historisch feit, en heel pijnlijk voor de betrokkenen. Het was een fout voorbeeld dat een noodzakelijke en actuele discussie in de kiem smoorde. Blijkbaar leven we momenteel in een land, waar het incident en een voorbeeld bepalend zijn, niet de basis en het fundament waarom het draait. De oppervlakkigheid regeert. En dat is jammer, het plan van de VVD is namelijk goed!
Wat is vrijheid van meningsuiting nu eigenlijk? Vrijheid van meningsuiting is de vrijheid van burgers om hun overtuigingen kenbaar te maken, zonder voor vervolging door de staat te hoeven vrezen (bron: wikipedia).
En wat wil de VVD? De VVD wil extra garanties in de wet voor de vrijheid van meningsuiting. En daarom wil de VVD het strafrecht aanpassen:
- Als iemand een ander bedreigt om wat deze in de openbare discussie heeft gezegd, moet hij zwaarder worden gestraft.
- Indirecte belediging moet niet strafbaar zijn: als je iemands geloof beledigt, beledig je daarmee nog niet de persoon zelf.
- Als iemand zich uitspreekt in de openbare discussie, moet hij niet meer strafbaar zijn, tenzij hij aanzet tot geweld of discriminatie.
Lijkt me toch niks verkeerd aan?!?!
En ik moet zeggen dat ik me de afgelopen tijd eigenlijk voor het eerst echt belemmerd heb gevoeld in mijn vrijheid van meningsuiting. Reden om hierover niet onmiddellijk een column te schrijven. Niet alleen vanwege de publieke opinie, maar ook vanwege sommige reacties in de VVD. Eerst nog maar eens goed nadenken en alle woorden wegen. Eigenlijk te gek voor woorden in een vrij land en in een partij als de VVD, die beide staan voor vrijheid van meningsuiting. Blijkbaar is er alleen vrijheid van meningsuiting als het je aanstaat, anders moet je je mond houden.
Want iemand die zijn mening uit, zoals Mark Rutte heeft gedaan, wordt wel heel erg gemakkelijk neergesabeld, alleen maar vanwege … zijn mening. En eigenlijk is dat raar. Het maakt ook mij onzeker over wat ik wel en niet kan of mag zeggen, zonder direct openlijk aan de schandpaal genageld te worden. En dat zonder enige discussie, zonder enig argument, maar vanuit het gevoel en de emotie.
Ik heb nog niet vaak gehad, dat ik niet gewoon durfde te zeggen wat ik vind, maar nu twijfel ik. Niets voor mij! Ik wil openlijk mijn mening kunnen geven en daar op een respectvolle manier de discussie over aangaan, argumenten kunnen uitwisselen. En niet voor die tijd al de mond gesnoerd worden. Vroeger was het verboden om te beweren dat de aarde rond was. Want men wist zeker dat hij plat was, iets anders denken was gevaarlijk. Nu kunnen we ons dat niet voorstellen, maar het toont wel aan dat het nodig is dat mensen vrij kunnen denken en zeggen wat ze vinden.
Geert Wilders mag wat mij betreft best zeggen dat de Koran verboden moet worden. Alhoewel ik het een heel, heel rare opmerking vind van iemand die zegt de vrijheid van meningsuiting hoog in het vaandel te hebben. Geert Wilders is ook echt een prototype van iemand die vind dat hij wel recht op vrijheid van meningsuiting heeft, maar als het hem niet zint, de ander (moslim) niet.
Theo van Gogh en Gregorius Nekschot mogen hun mening vrijelijk uiten, ook al ben je het er misschien niet mee eens. Een imam mag dat ook wat mij betreft, ook daar gewoon vrijheid van meningsuiting, al ben je het er misschien niet mee eens. Als het maar niet aanzet tot geweld of discriminatie. En dat laatste toetst uiteindelijk de rechter! Niet de publieke opinie, niet de media.
Heel veel mensen in Nederland gaven de laatste tijd indirect feitelijk aan dat sommige dingen niet gezegd kunnen worden. Terwijl wij het in Nederland wel afwijzen dat het in Turkije strafbaar is als je praat over de Armeense genocide. In Turkije noemt men het de Armeense kwestie, terwijl wetenschappers het er over eens zijn dat het hier gaat om genocide. In 2006 zei PvdA-leider Bos “gewoon” dat de massamoord door de Turken op de Armeniërs ten onrechte genocide werd genoemd. Maar ook hier geldt blijkbaar dat er alleen vrijheid van meningsuiting is als het je bevalt (of uitkomt). In het geval van Turkije vinden we dat in Nederland absurd, maar we doen het zelf dus ook.
Vrijheid van meningsuiting is veel meer dan het alleen maar mogen zeggen wat de meerderheid acceptabel vindt. Integendeel! Een rechter van het Amerikaanse Hooggerechtshof zei het heel mooi, namelijk dat het gaat om “de vrijheid voor de gedachte die we haten”.
Argumenten moet je met argumenten bestrijden. Als iemand iets zegt wat je niet bevalt, brand iemand dan niet direct af, maar ga met diegene in discussie. En dan echt in discussie.
Vrijheid van meningsuiting is niet beperkt tot iets dat je wel of niet graag wilt horen, of wat je wel of niet uitkomt. Nederland moet, zoals de VVD zegt, een land zijn waar dingen gezegd kunnen worden, ook al bevallen ze anderen niet. En dat geldt ook in de VVD.
Aukje de Vries