Vertrekcentrum of tijdelijke opvanglocatie: de kracht van taal

VERTREKCENTRUM OF OPVANGLOCATIE: DE KRACHT VAN TAAL



Leeuwarden heeft een eigen "vertrekcentrum", zegt Gijs Jacobse op zijn weblog. En hij heeft natuurlijk eigenlijk wel een beetje gelijk. De locatie voor uitgeprocedeerde asielzoekers in het Burmaniacomplex aan de Mr. P.J. Troelstraweg is een centrum van waaruit uitgeprocedeerde asielzoekers moeten vertrekken uit Nederland. In Leeuwarden krijgt dit de naam "tijdelijke onderdaklocatie". Daaruit blijkt maar weer de kracht van taal. Geef het beestje een andere naam, en iedereen is blijkbaar tevreden. Want wat is nu eigenlijk het verschil tussen een vertrekcentrum en een tijdelijke onderdaklocatie, behalve de naam?

Het alom bekende vertrekcentrum in Vlagtwedde (Ter Apel) staat open voor twee groepen. Voor uitgeprocedeerde asielzoekers die vóór 1 april 2001 asiel hebben aangevraagd. Zij krijgen in het vertrekcentrum 8 tot 12 weken de kans om terug te keren naar het land van herkomst. Verder staat het vertrekcentrum open voor asielzoekers die ná 1 april 2001 voor het eerst een asielaanvraag hebben ingediend. Zij kunnen acht weken in het vertrekcentrum onderdak krijgen om terug te keren.


Een tijdelijke opvanglocatie is bedoeld voor uitgeprocedeerde asielzoekers, die in Nederland een asielaanvraag hebben ingediend na 1 april 2001 en daardoor vallen onder bepalingen van de Vreemdelingenwet 2000, en terug moeten keren.


Het zijn dus beide centra voor uitgeprocedeerde asielzoekers die terug moeten naar hun land van herkomst ofwel moeten vertrekken! Het enige daadwerkelijke verschil is dus of men vóór of na 1 april 2001 asiel heeft aangevraagd.


De heer Jacobse zegt op zijn weblog er een zwaar hoofd in te hebben dat de collegepartijen en burgemeester Dales de consequentie van het actief uitzetten van uitgeprocedeerde asielzoekers accepteren. Niet te snel alle collegepartijen op een hoop gooien, meneer Jacobse! De VVD zal niet weglopen voor deze consequentie. En ik kan me eigenlijk ook niet voorstellen dat burgemeester Dales en het college deze consequentie niet hebben overzien en dus hebben geaccepteerd.


Een punt vind ik inderdaad nog wel de mensen die zeggen vrijwillig te willen vertrekken, maar toch alsnog de illegaliteit induiken. Het is op zich een goede zaak dat mensen acht weken de tijd krijgen om hun vertrek te regelen. Maar de vraag is of een tijdelijke opvanglocatie niet te vrijblijvend is, niet teveel uitnodigt om nog gewoon acht weken langer te blijven, en uiteindelijk toch nog de illegaliteit op te zoeken. Moet er wat dat betreft niet meer controle zijn? Misschien is een soort elektronisch "huisarrest" een optie, zodat men snel te "traceren" is, maar men toch een zekere vrijheid heeft.


En de andere partijen? Tja, wat dat betreft kan ik me de twijfels van Gijs Jacobse wel een beetje voorstellen. Ik denk dan al snel terug aan de discussie in een gemeenteraad naar aanleiding van de gewetensbezwaren van de trouwambtenaren. De VVD gaf hierin aan: "Als VVD hopen wij wel dat degenen die nu zeggen zo principieel te blijven, ook nog steeds van mening zijn dat ambtenaren alle bij hun ambt horende taken moeten uitvoeren, als het in de toekomst bijvoorbeeld zou gaan om politie-ambtenaren, die te maken krijgen met het uitzetten van uitgeprocedeerde asielzoekers conform het rijksbeleid."


Uit de reacties toen bleek dat er partijen zijn die van mening zijn dat er een verschil is tussen christelijke en linkse gewetensbezwaren, ofwel ze vinden dat politiemensen wel de mogelijkheid moeten hebben om niet mee te werken aan het uitzetten van uitgeprocedeerde asielzoekers (maar trouwambtenaren met gewetensbezwaren moeten wel alle huwelijken voltrekken).


En de twijfels worden bij mij in ieder geval versterkt door de krampachtige reacties van een enkele partij op het gebruik van het instrument preventief fouilleren (terwijl men voor het opnemen van de mogelijkheid in de Algemene Plaatselijke Verordening heeft gestemd) en de aanpak van huisuitzettingen van mensen die zware overlast veroorzaken in een buurt. Maar ook de overspannen reacties van verschillende partijen op de aankondiging om alleen maar de discussie over al dan niet cameratoezicht weer aan te zwengelen in Leeuwarden. We moeten niet te bang zijn om ook repressief op te treden. Zachte heelmeesters maken stinkende wonden, om maar eens een cliché te gebruiken. Aaien en paaien helpt niet altijd, en dan is daadkrachtig en consequent ingrijpen nodig.


Maar terug naar het hoofdonderwerp: uitzetcentrum, vertrekcentrum, tijdelijke onderdaklocatie? What’s in a name! Leeuwarden heeft gewoon een centrum voor uitgeprocedeerde asielzoekers die vallen onder de Vreemdelingenwet 2000 en die moeten vertrekken uit Nederland! En volgens mij is dat een vertrekcentrum, alhoewel ik geen neerlandicus ben. Ik heb daar geen probleem mee, en vind dat je dat je dan ook moet staan voor de consequenties die dat heeft met betrekking tot het uitzetten van de uitgeprocedeerde asielzoekers.


Aukje de Vries – 15 oktober 2004