Rookverbod: Kabinet ga in overleg met de horeca-ondernemers!
In het regeerakkoord van dit Kabinet stond: “In samenspraak met de branche zal worden toegewerkt naar een rookvrije horeca in deze kabinetsperiode.“ Terwijl dit Kabinet toch bekend staat om “samen” doen, viel het overleg in dit geval wat tegen. Want de Koninklijke Horeca Nederland (KHN) stelde als tussenoplossing bijvoorbeeld voor dat de hotels en restaurants rookvrij zouden worden op 1 januari en cafés en discotheken uiterlijk 2011. KHN wilde vasthouden aan het stappenplan “Gewoon Gastvrij” waarover men in 2005 overeenstemming had bereikt met de vorige minister. In dat stappenplan stond onder meer dat alle restaurants en driekwart van alle cafés in 2008 een rookvrije zone moeten hebben.
Maar nee, CDA-minister Klink trok zich daar helemaal niets van aan en moest en zou het rookverbod invoeren op 1 juli 2008, in zowel hotels, restaurants als café’s. Overigens heel handig natuurlijk om het midden in de zomer in te voeren, want dan hoor je mensen nog niet klagen dat ze buiten moeten staan te roken, het weer is dan redelijk, en dan lijkt het eerst allemaal redelijk positief te zijn.
Inmiddels klagen vooral de kleinere cafés steen en been. 500 zaken staan op de rand van de afgrond volgens Koninklijke Horeca Nederland. In Tilburg hebben ondernemers een gezamenlijke actie opgezet om de boetes en juridische procedures gezamenlijk te betalen. In menig café ontstaan spontaan ‘pafpotten” om de boetes uit te betalen.
1 op de 5 cafés heeft inmiddels de asbakken weer op tafel gezet. Ook in Leeuwarden is dat het geval. De VVD heeft enige jaren geleden actie gevoerd voor de gehaktbal in het Oranjebierhuis en de oude kaas in Café Eygelaar. Dit soort café’s lijken nu weer de dupe te worden. Het zijn kleine, oude café’s waar geen mogelijkheden zijn om aparte rookruimtes te creëren.
Ook wordt er sinds het rookverbod veel meer geklaagd over overlast door omwonenden, want iedereen gaat buiten staan roken, met alle gevolgen van dien. Sommige overijverige gemeenten willen dat vervolgens ook weer gaan verbieden, door het staan op terrassen of terrasverwarmers te verbieden. Het is er allemaal een niet gezelliger op geworden.
En wat is de reactie van CDA-minister Klink bij een dergelijke chaotische situatie? Die voert in dat er vanaf vandaag (1 oktober 2008) niet meer wordt gewaarschuwd, maar direct boetes worden uitgedeeld. Erg leuk voor de controleurs! Het lijkt erop dat het voor de minister een echte prestigestrijd is geworden.
Zijn er dan geen andere mogelijkheden? Natuurlijk wel!
In Spanje is er vanaf 1 januari 2006 een rookverbod voor restaurants en cafés groter dan honderd vierkante meter. Eigenaren van kleinere gelegenheden mochten bij het ingaan van de wet kiezen: rookvrij of niet. 90% koos voor het laatste. In België is ook al enige tijd een rookverbod, maar dat geldt niet voor cafés, als er geen eten wordt geserveerd, de zaak niet groter is dan 50 vierkante meter en er een afzuiginstallatie is. Daar houd men dus wel degelijk rekening met de kleine horecagelegenheden.
In Duitsland heeft de kleine zelfstandige horeca onlangs ook een overwinning geboekt. Het Federale Constitutionele Hof in Karlsruhe bepaalde dat in Baden-Württemberg en Berlijn gewoon gerookt mag worden in kleine cafés met slechts één ontvangstruimte. De anti-rookwetgeving is volgens het Hof ongrondwettig omdat die het bestaan van de kleine horecaondernemers bedreigt, zij zijn namelijk in hun zaken met weinig oppervlak niet in staat om een afgesloten rookruimte te creëren, zoals grotere zaken wel kunnen.
Naast oppervlaktes van café’s, kan je ook kijken naar technische oplossingen die de rookoverlast sterk verminderen of bijna reduceren tot nul. Nu zijn die zonder er goed naar te kijken kortzichtig van de hand gewezen door het ministerie van VWS, niet acceptabel, ook al werken ze. De VVD heeft altijd gesteld dat het gaat om het terugdringen van de overlast voor niet-rokers (immers de vrijheid van de één mag de vrijheid van de ander niet beperken). Dat kan bijvoorbeeld ook met de nieuwe generatie luchtzuiveringssystemen, die de overlast met maar liefst 90% verminderen. De horeca-ondernemers kan dan zelf beslissen of hij de investering wil doen, of geheel rookvrij wil zijn. De klant heeft dan ook daadwerkelijk een keuze.
Kabinet ga nu snel in overleg met (in ieder geval) Koninklijke Horeca Nederland om tot een werkbare oplossing te komen (ook voor de kleine café’s), die kan rekenen op draagvlak bij de ondernemers en bij de bevolking! Kijk naar de mogelijkheid om onderscheid te maken tussen restaurants en café’s, kijk naar de technische mogelijkheden en oplossingen, houd rekening met de omvang van de gelegenheden en laat ook enige keuzevrijheid over (bij ondernemers en burgers)!
Want zo vraag je om burgerlijke ongehoorzaamheid! Wacht niet op langdurige, moeizame en dure juridische procedures, want die gaan er op deze manier zeker komen. En kijk niet alleen naar de volksgezondheidsaspecten, maar ook naar de economische en sociale aspecten.
Met oogkleppen doorgaan zorgt ervoor dat kleine café’s het loodje gaan leggen (in Ierland kostte het destijds 600 pubs de kop), ook buurthuizen hebben het op dit moment ontzettend moeilijk. En dan gaat het om de buurthuizen en buurtcafé’s die belangrijk zijn voor de sociale samenhang in de wijk, en die dit Kabinet toch zo belangrijk vindt.
Aukje de Vries (niet-roker)