Inmiddels zijn we halverwege deze bestuursperiode en behandelen we de tussenevaluatie van het coalitieakkoord, de zogeheten Midterm review (MTR). Een moment van reflectie voor de raad en het college. Het geeft de raad de ruimte te oordelen over effectiviteit van het gevoerde beleid van dit college en haar coalitieakkoord.

Juni 2022 presenteerde de coalitiepartijen haar akkoord. Namens mijn fractie typeerde ik het proces van tot het komen van dit akkoord als een vals start. Een valse uitgestoken hand met de kaarten voor borst. 

Dualisme is dus meer een farce dan een feit

 

Waar staan we nu 2 jaar later. We zien een college van burgemeester en wethouders voor wie het dualisme maar een vervelende bijkomstigheid lijkt te zijn. De irritatie als de oppositie toch wat voor elkaar krijgt, is duidelijk merkbaar vanuit vak K. Afspraken zijn geen afspraken meer. We mogen instemmen met holistische visies, maar bij invloed op de concrete uitvoering wordt de Raad buitenspel gezet. De mores van de Raad is veranderd en tegenwoordig voeren we debatten, of we een debat mogen houden. Van de ambitie uit het coalitieakkoord om het samenspel tussen raad en college verbeteren is nog weinig terecht gekomen.

U kent de VVD niet als pessimisten, die schreeuwen vanuit de zijlijn, maar juist als een partij die onze verantwoordelijkheid neemt. Daarom wil ik ook starten met onze teleurstelling over het proces rondom het tot stand komen van deze MTR. De VVD fractie heeft – samen met andere partijen –

namens het presidium in de werkgroep P&C cyclus langdurige inspanning gepleegd om de gemeenteraad beter in positie te brengen rondom dit proces en het politieke debat en inhoudt voor onze inwoners aantrekkelijker te maken. Helaas moeten we concluderen dat deze inspanningen tevergeefs waren. Niet samen met de raad, maar geknipt en genaaid door alleen het college. It takes two to tango. 

Samenkomen is een begin, samenblijven is vooruitgang, samenwerken is succes.

Het kan wel anders; We zien daarentegen coalitiepartijen die juist wel constructief met alle partijen naar oplossingen zoeken en een voorstel beoordelen op inhoud en niet op het enkele feit of het van de oppositie afkomstig is. Complimenten, zo kan het dus ook. 

Naar het nu en de MTR

Als we kijken naar de voortgang en de mate waarin de doelen in het coalitieakkoord bereikt zijn is het College in haar MTR brief zelf heel duidelijk:  Niet alles is meetbaar en van niet alle doelstellingen zijn cijfers beschikbaar. Veel outcome en effecten voor 2023 en 2024 zijn er nog niet.  

Het lijkt meer geluk dan wijsheid. Want welk effect is nou echt aan dit college toe te rekenen. Immers, er ligt een akkoord van juni 2022, waarvan de meeste plannen nog maar net in uitvoering zijn.  We weten dus nog steeds niet, op basis van feiten, hoe effectief of doelmatig een beleidsvoornemen was. Het college lijkt haar eigen succes vooral te beoordelen op basis van  de hoeveelheid geld dat ergens aan wordt uitgegeven. 

Hoe gaat het dan wel in onze gemeente?

Bestaanszekerheid in Leeuwarden wordt bepaald door de groeiende inzet van nog meer armoederegelingen, in plaats van onze inwoners duurzaam aan een baan te helpen. De werkloosheid in Leeuwarden is te hoog, we bouwen nog steeds te weinig woningen, hebben de jeugdzorg niet in de macht en als we kijken naar ons culturele aanbod zijn we steeds minder toonaangevend. Onze inwoners voelen zich steeds minder veilig en de ondermijning zit steeds dieper verankerd in Leeuwarden. En werken aan inclusie is een loze kreet als er geen middelen voor beschikbaar zijn en we nog steeds geen beleid hebben voor onze regenbooggelden.

Deze MTR spaart de kool en de geit. In plaats van duidelijke keuzes en daarmee ambities te prioriteren, wordt de kaasschaaf gebruikt. Her en der zal dat vast zoden aan de dijk zetten, maar hierdoor loop je risico bij belangrijkste ambities. De VVD fractie wil dan ook specifiek aandacht vragen voor een aantal onderwerpen en het college verzoeken bij de begroting met een gewijzigd voorstellen te komen.

Veilig wonen

Ondermijning

Vorig jaar werden we opgeschrikt met een alarmerend rapport over de misdaad in Leeuwarden. 

De stad en directe omgeving blijken een ‘paradijs’ voor kwaadwillenden. Sociale verloedering ligt op de loer of tekent zich af in een steeds groter deel van de stad, met name op en rondom de Vlietzone en in Oud-Oost. Tegelijkertijd vinden personen uit Bilgaard en de Vrijheidswijk aansluiting bij de drugswereld: als klant en/of als dealer. 

Jarenlange onderschatting hebben ons gebracht waar we nu zijn. Onze gemeente is een walhalla voor criminelen en dat verdient een stevige aanpak. Wat de VVD betreft geen halve maatregelen maar een harde en effectieve aanpak – met voldoende structurele financiële middelen - om de ontwrichtende effecten van ondermijning in onze gemeente aan te pakken. Wat de VVD betreft heeft dit college toch wel boter op hun hoofd als ze de minimale structurele inzet van 600k afroomt naar 450k incidenteel. Naïef als het college gelooft dat deze problemen van tijdelijk aard zijn. De VVD fractie zal dan ook komen met een motie voor extra middelen. Onderschatting is wat de VVD betreft geen keuze. Wij willen dat iedereen in Leeuwarden veilig kan wonen, verblijven, werken en ondernemen. Zonder veiligheid geen vrijheid.

Wonen

Het college benoemd trots dat het inzet op het monitoren van nieuwbouwwoningen. Voorzitter, met alleen het kijken naar een computerscherm wordt het woningtekort niet opgelost. We vragen daarom om meer ambitie en actie van het college. Ipv in te zetten op een dure huisvestingsverordening zien we dan ook veel liever dat ambtelijke capaciteit wordt gebruikt om de Leeuwarders te helpen aan een nieuwe woning. Bouwen in alle segmenten dus.

Stimuleren innovatie

Als het goed gaat met de lokale ondernemers, dan gaat het goed met de gemeente. Het midden- en kleinbedrijf is dé banenmotor van de gemeente. Wat de VVD betreft is het belangrijk dat we als gemeente onze lokale ondernemers steunen en ondersteunen, om waar het kan te laten innoveren om beter toerust te zijn voor de toekomst.  Dit college halveert echter haar ambitie voor innovatie bij ondernemers. Wat de VVD betreft zetten we maximaal in om ondernemers te ondersteunen en wordt deze voorgestelde bezuiniging van € 125.000 euro op het innovatiebudget teruggedraaid. 

Iedereen aan het werk

In de gemeente Leeuwarden is de absolute groei van banen met bijna tweeduizend (+2,5%) het sterkst. Chapeau, maar daar staan nog steeds ruim 5000 bijstandsgerechtigden tegenover. En in plaats van maximale inzet is juist sprake van onder uitputting van het participatiebudget. Onduidelijk waarom en wat we niet gedaan hebben. Maar als een nieuw beleidskader participatie volgt waarbij zal worden uitgegaan van een andere werkwijze, kan je dus concluderen dat tot nu toe de huidige aanpak (weer) niet effectief genoeg is. 

Cultuur en recreatie als economische motor 

Waterrecreatie

Ondanks de ambitie voor het bevaarbaar maken en houden van vaarten, zoals de Jorwerter Feart, wordt er nu geen geld gereserveerd.  We weten dat de wethouder druk bezig is, maar als we aan de voorkant niet de middelen reserveren, weten we nu al de uitkomst: geen bevaarbare Jorwerter Feart. Dat is niet een pijnlijk gemis voor de buurt, maar ook voor ons toerisme..

Culturele basis op orde

Wat opviel tijdens de vorige gemeenteraadscampagne waren alle beloften voor extra geld voor cultuur. Miljoenen. De PvdA en GL beloofden gouden bergen. Behoud van wat we hebben, en zorgen dat de basis op orde is, dat is voor de VVD de primaire keuze voor Cultuur. En die is blijkbaar al moeilijk genoeg. Het lukt het college niet om  de basis op orde structureel te financieren. Onduidelijk is waarom er voor minder middelen wordt gekozen, wat er wel met de middelen gaat gebeuren en wie minder middelen gaat ontvangen ontvangt. Onze inzet voor nu is een herijking van de Cultuurvisie met een onderbouwing van de benodigde financiering (deze herijking is door de wethouder toegezegd).  

Na ons de zondvloed 

De creditcard is bijna leeg, nu zelfs de algemene reserve haar ondergrens bereikt. Dit terwijl op vele terreinen nog extra middelen nodig zijn. Waar zijn de eventuele extra middelen voor ondermijning, verstevigen van het ondernemersklimaat of de aanpak van de vlietzone, hoe financieren we european youth capital als dit toch zeker 5 miljoen van de gemeente vraagt. Hoe vangen we de oplopende tekorten op de jeugdzorg op en ga zo nog maar door.

De VVD fractie dient in de volgende Raadsvergadering 2 moties in. Voor extra geld voor ondermijning en voor een extra inzet voor het aanjagen van ons ondernemersklimaat.  

Als deze huidige MTR, zonder deze voor de VVD essentiële voorstellen, wordt vertaald naar de begroting 2025, ligt het niet voor de hand dat de VVD met deze begroting zal instemmen.

De apotheose; onze moties n.a.v. de MTR behandeling

Veiligheid, wonen en onze economische motor. 3 Voor de VVD belangrijke thema’s waar ik bij de behandeling de tussenevaluatie van het coalitieakkoord, de MTR, aandacht voor gevraagd heb. Afgelopen woensdag vormde het sluitstuk met voorstellen ook van onze hand. 

Motie Extra middelen aanpak ondermijning  

Vorig jaar werden we opgeschrikt met een alarmerend rapport over de misdaad in Leeuwarden. De stad en directe omgeving blijken een ‘paradijs’ voor kwaadwillenden. Sociale verloedering ligt op de loer of tekent zich af in een steeds groter deel van de stad, met name op en rondom de Vlietzone en in Oud-Oost. Tegelijkertijd vinden personen uit Bilgaard en de Vrijheidswijk aansluiting bij de drugswereld: als klant en/of als dealer. 

De ontwrichtende werking van ondermijnende criminaliteit op onze samenleving is groot. De urgentie van een effectieve, integrale aanpak van ondermijning is duidelijk en daarvoor moeten we, wat de VVD betreft, onze inzet intensiveren. 

De aanpak van ondermijning is een zaak van de lange adem. Voor 2024 extra incidenteel budget is vrijgemaakt, maar ook daarna is extra budget nodig om een effectieve, integrale ondermijningsaanpak blijvend uit te kunnen voeren.

De VVD fractie diende dan ook een motie in voor aanvullende middelen. De motie waarmee 

€ 450.000,- euro extra wordt ingezet voor de aanpak van ondermijning, kreeg unanieme steun.

Onderschatting is wat de VVD betreft geen keuze. Wij willen dat iedereen in Leeuwarden veilig kan wonen, verblijven, werken en ondernemen. Zonder veiligheid geen vrijheid.

Motie Extra middelen stimuleren innovatie ondernemers  

Als raad hebben we met elkaar de ambitie uitgesproken om Leeuwarden te profileren in Nederland en Europa als een aantrekkelijke vestigingsplaats voor innovatieve bedrijven en talent en als aantrekkelijke gemeente om te bezoeken. (verbinden, verwaarden).

En hoe mooi is dat; Als het goed gaat met de lokale ondernemers, het goed gaat met de gemeente. Zij zijn onze ambassadeurs, de motor van de lokale economie en zij zorgen voor de banen. Zorgen voor reuring op straat en sponsoren bijvoorbeeld onze sportclubs. Voor de gemeente Leeuwarden is een goed functionerende economie van groot belang en de vraagt af en toe een impuls.

De afgelopen jaren zijn door de gemeente op verschillende manieren de bedrijven goed ondersteund zodat daarmee het vestigingsklimaat is versterkt en de innovatiekracht van ondernemers is vergroot. Om bedrijven blijvend te kunnen stimuleren om te innoveren zijn vanaf 2025 aanvullende middelen nodig.

Dit jaar nog stemden 8 raadsfracties, ook de VVD, in met het Beleidskader economische ontwikkeling.  Dit kader kent 3 specifieke doelen; aantrekkelijk vestigingsklimaat. Versterken van de economische structuur en vergroten van de innovatiekracht. 

De motie van de VVD richtte zich op doel 3, niet door de VVD bedacht maar door ons allen vastgesteld. Vergroten innovatiekracht

Het vergroten van de innovatiekracht is van belang om organisaties fit te houden voor de toekomst. Daarnaast speelt niet alleen de overheid, maar juist ondernemers een cruciale rol in de beweging naar een nieuwe samenleving. Er liggen volop kansen om kennis en innovatie beter in te zetten voor uitdagingen van de samenleving rondom de thema’s circulair & duurzaamheid, bodem, voedsel, gezondheid & kwaliteit van leven, digitalisering & technologisering, ondernemerschap & burgerschap en natuurinclusiviteit & biodiversiteit. 

Wat de VVD betreft, is het gerechtvaardigd om de middelen die we hier afgelopen jaren ook voor hadden juist te continueren. Het gaat in dit geval dus niet om extra middelen, maar middelen om een gezamenlijk ambitie waar te maken en te continueren, die nu nog betaald wordt uit de inflatiemiddelen.  

Wanneer partijen vinden dat dit geen kerntaak van de gemeente is of dat de gemeente andere prioriteiten zou moeten hebben, dan adviseren wij partijen om vooraf ook goed na te denken met welke beleidskaders ze instemmen. Want zonder middelen is een beleidskader een lege huls. De inkt van dit beleidskader is nog niet eens droog, we schaven op deze manier al onze ambitie; op het vergroten van de innovatie kracht van ondernemers. 

Een afspraak vraagt verantwoordelijkheid, verantwoordelijkheid vraat daadkracht. 

Resultaat:

Op verzoek van het college is de motie voor de inzet van € 125.000,- aangehouden tot de behandling van de begroting 2025. Als de meicirculaire ruimte geeft, wordt de motie opnieuw in stemming gebracht bij de begroting. Dan zou er een meerderheid in de raad moeten zijn in onze raad. Wordt vervolgt!