Begin 2020 werd ik fractievoorzitter van de VVD Fractie. Vol enthousiasme en gedreven om aan de slag te gaan. Ik had toen niet kunnen denken dat het voor ons allemaal één van de moeilijkste jaren uit de recente geschiedenis zou worden. Ook vandaag zitten we in een halfvolle raadzaal, in een wereld waarbij het houden van afstand nog steeds de norm is. 

Tot nu toe verloren in Nederland bijna 18000 mensen het leven aan of door Corona. Een gitzwart scenario, en we zien en zagen het verdriet bij onze inwoners die een naaste hebben verloren. 

Ik durf 2020, alleen al om die reden, een rampjaar te noemen. Op 15 maart sloot Nederland haar deuren. De horeca moest dicht, de scholen gingen op slot en mensen moesten verplicht thuis werken. De ouderen in de verzorgingstehuizen kregen geen bezoek meer. Angst, verdriet en eenzaamheid, het zijn gevoelens die ons allemaal waarschijnlijk weleens overkomen zijn. Het gaat nu de goede kant op, maar laten we niet vergeten dat er veel is gebeurd. En laten we er blijven zijn voor de mensen die iemand in hun nabijheid moeten missen.

We hebben allemaal met de impact van corona te maken gehad. Gevoeld en gezien hoe moeilijk het soms was en hoe onvoorstelbaar groot de inspanning en prestatie van al die medewerkers in de zorg is geweest.  Namens mijn fractie wil ik hier nogmaals de waardering uitspreken voor al het zorgpersoneel. 

Veel bedrijven zijn hard getroffen door de crisis en de gevolgen daarvan. Ik wil complimenten geven voor het doorzettingsvermogen, de creativiteit en innovatiekracht van alle getroffen ondernemers. 

Het ondersteunen in deze coronacrisis vroeg en vraagt grote inzet van ons allemaal. De diepe zakken vanuit het rijk – door deugdelijk financieel beleid van het kabinet de afgelopen jaren - zorgde voor royale steunpakketten, ook richting Leeuwarden. 

De gemeente is daarbij niet achtergebleven, door snel te helpen waar nodig en aanvullend op de landelijk steunpakketten in te zetten om zoveel mogelijk de bedrijven door deze moeilijke periode heen te helpen. Daarvoor verdienen college en de ambtelijk dienst een compliment. 

We hebben als VVD fractie geprobeerd met aanvullende voorstellen de ondersteuning zo groot mogelijk te maken. Zo was er ons voorstel om de terrassen te verruimen, het terrasseizoen te mogen verlengen en het gratis parkeren in de ochtend mogelijk te maken. 

Inmiddels kijken we hoopvol vooruit naar een vrijere zomer, waarin ik zelf ook ga trouwen. En keren we zoveel mogelijk terug naar het oude normaal. We zien dat er perspectief is, de terrassen weer vol zitten, uit de discotheek weer muziek klinkt, het theater de deuren opent en dat de zorg weer op adem kan komen. 

Vanavond rekenen we af met 2020. Letterlijk omdat we de financiële balans van de gemeente over dat jaar bespreken, en hopelijk ook een beetje figuurlijk nu we weer wat positiever naar de toekomst kunnen kijken.

De enige zekerheid is de onzekerheid. 

Deze onzekerheid blijkt maar weer uit het gepresenteerde overschot over 2020 van 15,5 miljoen euro. Dit terwijl het College op 20 oktober vorig jaar in de TURAP over het jaar 2020 “maar” een positief resultaat verwachtte van € 4,63 mln euro. 

Een verschil van meer dan 10 miljoen euro.  Dit kan de vraag geven of je financieel wel in controle bent, maar bovenal wat de meerwaarde van de turap is. Het opstellen van de TURAP koste bovendien veel tijd en energie van de dienst.

Wat de VVD betreft gaat het College samen met de Auditcommissie opzoek naar een andere vorm die meer getrouw is en meer relevantie heeft om mee te sturen.  

Ook wil de VVD graag de kwartaalrapportages sociaal domein terug. In deze rapportages was specifiek aandacht voor de zorgconsumptie en de budgetbenutting. Dit om meer inzicht te hebben en om achteraf niet met verrassingen geconfronteerd te worden. 

Meer grip op resultaat

Vorig jaar heb ik namens de VVD bij de behandeling van de jaarstukken gevraagd om van tevoren bij beleidsthema’s de parameters goed vast te stellen om het gewenste effect van het te voeren beleid te bepalen. Om zo desgewenst bij te kunnen sturen. In het verslag van de accountant van dit jaar lezen wij een zelfde aanbeveling. Om in de analyse meer de koppeling te maken tussen de financiële realisatie en het behalen van de beleidsdoelstellingen. De doelstellingen in het jaarverslag worden nu veelal als een beschrijving van activiteiten weergegeven en bijna niet in effecten en prestaties.

Welke stappen gaat het College hierin zetten om meer de koppeling te maken tussen financiële realisatie en het behalen van de beleidsdoelstellingen.

De eindsprint zonder extra geld

Als VVD houden we zorgen om de zorg, en dan met name de uitgestelde zorg en wat het inhaaleffect zal zijn. Ligt het bouwen van nieuwe woningen op schema, maar zouden we graag als VVD meer ambitie willen zien. Scoren we slechter in de veiligheidsindex; veilig wonen zou wat de VVD betreft top prioriteit moeten hebben. 

Daarnaast zien we veel uitgestelde ambities van het College. Naast het enorme overschot zien we ook nog eens bijna 24 miljoen euro aan begrote werkzaamheden, die niet uitgevoerd zijn 2020. Corona speelt op bepaalde terreinen zeker een rol, maar waar wij verwachten dat ons ondernemers wendbaar en veerkrachtig zijn, verwachten wij dit ook van het College. Wat de VVD betreft zet het College een eindsprint in om alles wat nog uitgevoerd moet worden te realiseren, voordat ze met voorstellen komt om extra geld uit te geven. 

Resultaten uit het verleden bieden geen zekerheid voor het heden, laat staan voor de toekomst.

De financiële positie blijft kwetsbaar. De Impact van corona, de rijksbijdrage sociaal domein, herverdeling gemeentefonds & uitgestelde zorg. Vele onzekerheden zijn er nog op dit moment. Structurele effecten en inhaaleffecten van de crisis zijn ook nog onderwerp van onderzoek. 

We kunnen voorzichtig positief naar de komende periode kijken, maar niet zonder de gevolgen van het afgelopen jaar uit het oog te verliezen. Daarom wat de VVD betreft nu een financiële pas op de plaats om pas bij de begroting 2022 een integrale afweging te maken.