Elke jaar in september is het weer raak. Een prachtige brief van het CAK waarin mij wordt medegedeeld dat ik recht heb op € 99,00 Compensatie Eigen Risico. Ik heb namelijk Diabetes Type-2 en gebruik daarvoor medicijnen. Elk jaar weer, zonder dat ik er iets voor hoef te doen en zonder dat ik er om gevraagd heb. Laat staan dat er geïnformeerd is of ik het nodig heb. Tegenwoordig kan men afstand doen van deze tegemoetkoming: je moet dan een bezwaarprocedure starten bij het CAK. Als je even over deze absurditeit nadenkt, dan is het niet verwonderlijk dat onze zorgkosten zo ondertussen onbetaalbaar zijn geworden. Het staat wat mij betreft symbool voor de vele zaken waar we in Nederland "recht" op hebben, zonder dat we nadenken of het nodig, verstandig en gewenst is.

Het kabinet is van plan deze regeling vanaf 2014 af te schaffen en over te hevelen naar de gemeenten om onderdeel uit te gaan maken van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) (de maatwerkvoorziening inkomensondersteuning).
Ook hier verandert "recht" op een voorziening dan in de plicht tot compensatie voor een beperking in zelfredzaamheid. De gemeenten krijgen de vrijheid om per inwoner te bepalen wat nodig is. En dat is hard nodig om de kosten in de zorg beheersbaar te houden. Het is te hopen dat de andere compensatieregeling, de Wtcg, ook nog gedecentraliseerd wordt, hoewel dit nu in het begrotingsakkoord, zeer tegen de zin van de gemeenten, anders is afgesproken.

Veel mensen vragen zich af of deze verschuivingen richting de gemeente niet ten koste gaan van kwaliteit en beschikbaarheid. Begrijpelijk, gezien de enorme veranderingen die er plaats gaan vinden. Maar volgens mij is die vrees niet nodig. Want de Wmo kan gewoon goed en goedkoper uitgevoerd worden. Dat vraagt wel om een andere kijk op de vragen van mensen en het lef om onconventionele oplossingen te gebruiken.

De praktijk wijst dat namelijk al jaren uit door de werkwijze van de in Boarnsterhim werkzame stichting Mienskipssoarch. Zij hebben van de gemeente het mandaat gekregen voor de uitvoering van de Wmo in die gemeente. Door heel individueel met mensen te kijken naar hun mogelijkheden en beperkingen komen ze tot de meest passende oplossing. Ze doen dat voor lagere kosten dan in Leeuwarden en met een gelijke of hogere tevredenheidsscore van cliënten.

Met de herindeling van 1 januari a.s. dus een unieke kans voor Leeuwarden, waar de tekorten op de Wmo al jaren hoog zijn, om het roer om te gooien en Mienskipssoarch een grote rol in de nieuwe gemeente te geven. Alleen denkt het college in Leeuwarden daar anders over. Alles moet wijken voor het grote doel van het project Amaryllis: het komen tot 1 grote 1e lijnsorganisatie. Wethouder Ekhart van de PvdA beweert weliswaar dat de werkwijze wordt overgenomen, maar is ondertussen wel al van plan de subsidie voor Mienskipssoarch te beëindigen. De VVD vindt dat een erg slecht plan en houdt vast aan het voortbestaan van Mienskipssoarch.
Mij is vroeger geleerd: "Onderzoek alles, en behoudt het goede." Dit lijkt me bij uitstek het voorbeeld van het laatste.

Harry Bevers